Szampania. Egly-Ouriet
Winnica Egly-Ouriet uznawana jest za jednego z kultowych producentów szampana. Na jej czele stoi charyzmatyczny Francis Egly, który wymieniany jest obok Anselma Selosse, jako jedna z najbardziej wpływowych postaci ruchu grower Champagne, czyli “szampanów od rolnika”. Wina Egly są znane z bogatego stylu Pinot Noir typowego dla Ambonnay, produkowane z później zbieranych, przez co bardziej dojrzałych winogron i leżakowane dłużej niż inne wina z regionu. W zeszłym roku miałam przyjemność dostać zaproszenie od Clémence Egly, córki Francisa, do odwiedzenia ich słynnej winnicy w Grand Cru Ambonnay w Montagne de Reims.
Clémence Egly w piwnicy Egly-Ouriet w Ambonnay w Montagne de Reims, Szampania, Francja.
Winnica Egly-Ouriet jest jednym z najbardziej znanych producentów szampana, jednak nie działa w tej branży aż tak długo. Winnica została założona w 1930 roku, jednak zanim Francis Egly przejął stery od swojego ojca Michela w 1982 roku, większość winogron była sprzedana negocjantom. Francis, który jest czwartym pokoleniem w winnicy, od razu podjął decyzję o rozpoczęciu butelkowania w posiadłości. Obecnie Clémence Egly pracuje u boku swojego brata Charlesa i ojca, a całe wino jest winifikowane w miejscowości Ambonnay.
Egly-Ouriet posiada 17 hektarów nasadzeń, które w większości stanowią parcele Grand Cru w Ambonnay, Bouzy i Verzenay, obsadzone głównie Pinot Noir (około 70%) z niewielką ilością Chardonnay (około 30%). Wyjątkiem jest działka starej winorośli Pinot Meunier w Vrigny. Przeciętny wiek winorośli wynosi około 40 lat, ale niektóre zostały posadzone jeszcze w 1947 roku. Średnia wydajność nie jest zbyt duża i wynosi około 8000 kilogramów na hektar. W winnicy Egly-Ouriet zwykle zbiera się winogrona później niż w innych winnicach szukając potencjalnej zawartości alkoholu na poziomie około 11%, a tym samym większej dojrzałości owoców. Do produkcji szampana winnica używa tylko cuvée z pierwszego tłoczenia.
Chociaż winnice nie są certyfikowane, uprawiane są w sposób ekologiczny. Filozofia Egly-Ouriet jest skoncentrowana na pracy w winnicy, a gleby nie były uprawiane przez maszyny od 20 lat. Jednak podobnie jak Anselme Selosse, Francis Egly nie chce być dogmatyczny w kwestii produkcji wina.
Egly-Ouriet należy do grona kilku producentów szampana, którzy od kilkudziesięciu lat pracują w inny sposób i którzy połączyli siły pod nazwą Trait-d'Union. W skład grupy wchodzą również Domaine Jacques Selosse, Larmandier Bernier, Champagne Roger Coulon, Champagne Jacques Prevost oraz Domaine Jacquesson - sześciu przyjaciół, producentów szampana i pionierów Champagne de Terroir. Trait-d'Union oznacza po francusku myślnik lub łącznik (-), który łączy ze sobą dwa słowa. Indywidualne słowa zachowują swoje znaczenie, ale myślnik łączy je z innymi słowami w nową frazę. Grupa Trait-d'Union wybrała tę nazwę właśnie z tego powodu. Są to indywidualni producenci, których łączy szacunek dla swojej ziemi i skupienie na jakości.
Podczas mojej wizyty w Szampanii miałam okazję odwiedzić czterech z sześciu członków grupy, relacje z drugiej wizyty w Domaine Jacques Selosse, Larmandier Bernier oraz Domaine Jacquesson znajdziecie wkrótce na blogu. Byłam pod wielkim wrażeniem jakości i wyjątkowości ich szampanów, co prawdopodobnie związane z silnym charakterem każdego z winiarzy i faktem, że wszyscy koncentrują się na jakości, terroir i bioróżnorodnej glebie.
Mapa Szampanii, Francja. Źródło: https://winefolly.com/wines/champagne/
Jeśli chodzi o produkcję wina, użycie beczki jest bardzo ważne w filozofii Francisa, ponieważ wzmacnia strukturę, pozwala na lepszą ekspresję terroir i zwiększa potencjał starzenia. Do tłoczenia używa tradycyjnych pras Coquard o pojemności 4000 kg winogron. Winnica Egly-Ouriet korzysta z “magicznych beczek” pièce od Dominique Laurent’a z Burgundii, które uważane są za jedne z najlepszych na świecie. Les Prémices i Les Vignes de Vrigny to dwie etykiety, które produkowane są wyłącznie w kadziach ze stali nierdzewnej, a beczki używane są maksymalnie przez 6 lat. Całkowita produkcja Egly-Ouriet wynosi około 140-150 tysięcy butelek rocznie.
W winnicy Egly-Ouriet wszystkie cuvées dojrzewają na osadzie w butelce, po drugiej fermentacji, przez co najmniej 36 miesięcy przed rozlaniem. Najdłużej dojrzewają Vieillissement Prolongé (V.P.), co oznacza “przedłużone starzenie”, które spędza na osadzie 7 lat , a szampany rocznikowe aż 9 lat. Remuage, czyli obracanie butelek do góry dnem po zakończeniu wtórnej fermentacji tak, aby znajdujący się w nich osad skupił się w szyjce i osiadł na korku, odbywa się za pomocą palet żyroskopowych. Fermentacja jest spontaniczna, bez klarowania ani filtracji, a MLF nie jest blokowany ani wspierany. Piwnice mają kontrolowaną temperaturę, co pozwala na dodanie jeszcze mniejszej ilości siarki do wina. Dosage jest utrzymywane na niskim poziomie, zwykle do 5 g na litr, a wszystkie parcele są winifikowane oddzielnie. Piwnica jest bardzo imponująca, zarówno jasna, jak i przestronna, aby pomieścić wszystkie beczki.
Oprócz szampana Egly-Ouriet produkuje również jedne z najbardziej znanych Coteaux Champenois, czyli czerwonych, wytrawnych win zrobionych ze szczepu z Pinot Noir. Coteaux Champenois to Appellation d'Origine Contrôlée (AOC) w Szampanii, która obejmuje ten sam obszar, co produkcja szampana, ale dotyczy tylko win spokojnych. Ambonnay było historycznie jedną z niewielu wiosek w regionie Szampanii, która słynęła z win spokojnych, zanim rozpowszechniła się "metoda szampańska". Egly-Ouriet jest bez wątpienia jednym z największych producentów Pinot Noir w regionie.
Coteaux Champenois od Egly-Ouriet pochodzi ze starej winnicy liczącej ponad 60 lat, położonej w lieu-dit, czyli siedlisku o nazwie "Les Crayères" w wiosce grand cru Ambonnay w sercu Montagne de Reims. Winnica ta położona jest w lekkim zagłębieniu, które tworzy rodzaj amfiteatru, co w połączeniu z wiekiem winorośli i niskimi plonami sprawia, że to wino jest wyjątkowe. Winifikacja z dojrzewaniem w dębowej beczce przez około 22 miesiące poprzedza ręczne butelkowanie bezpośrednio z beczki, bez żadnej filtracji. To niezwykłe czerwone wino o mocy i długowieczności porównywalnej do czerwonego Côte d'Or Grand Cru, a niedawno wygrało w degustacji w ciemno z winami Armanda Rousseau, znanego producenta z Burgundii.
Dotychczasowe zmiany klimatyczne były błogosławieństwem dla Szampanii. Clémence, zapytana o ich wpływ na produkcję wina w regionie powiedziała, że obecnie im sprzyjają, ponieważ wspierają dojrzewanie winogron. Jeszcze dwadzieścia lub trzydzieści lat temu czasami zdarzały się bardzo trudne lata, w których wyzwaniem było osiągnięcie dobrej dojrzałości, ale teraz jest to łatwiejsze. Pewnego dnia może się to zmienić sna gorsze, jeśli klimat stanie się zbyt gorący, ale na razie eliminuje problemy znane z najgorszych roczników, takich jak 1972, 1977 i 1984. Zbiory w 2022 roku były dla Egly-Ouriet łatwe, rozpoczęły się 1 września a zakończyły 15 września, a brak problemów z dojrzałością fenoliczną i niewielka presja chorób sprawiła że spodziewają się wspaniałego rocznika!
Jednym z problemów związanych ze zmianami klimatycznymi jest fakt, że wcześniejsze daty zbiorów oznaczają wyższe temperatury. Jeśli winogrona trafią do winnicy przy wysokich temperaturach może doprowadzić to do szybkiego rozpoczęcia fermentacji i potencjalnej utraty niuansów nut kwiatowych czy owocowych. Winnice coraz częściej montują płyty, które obniżają temperaturę soku o 10 stopni Celsjusza. Pozwala to na pełną kontrolę nad początkiem fermentacji, a następnie tempem, w jakim jest ona kontynuowana. Przy tak dużej ilości owoców często pojawiających się na raz, jest to ogromne ułatwienie.
Miałam przyjemność degustować następujące etykiety:
Egly-Ouriet Les Vignes de Vrigny (100% Pinot Meunier, NV, bazowy rocznik 2018, minimum 3 lata starzenia na osadzie przed wypuszczeniem na rynek, dosage 2g/l, extra brut)
Oryginalność tego cuvèe polega na tym, że pochodzi ono wyłącznie ze starych, ponad 40-letnich winnic Pinot Meunier z pojedynczej parceli. Winnice znajdują się w Vrigny i są sklasyfikowane jako Premier Cru. Niskie plony, stare winorośle i dojrzałe owoce sprawiają, że jest to jedno z najbardziej intensywnych i wielowarstwowych win bazujących wyłącznie na tym szczepie. Winifikacja odbywa się w stalowych kadziach, a szampan leżakuje 36 miesięcy by wino osiągnęło swoją złożoność, większy potencjał starzenia i lepszą ekspresję terroir. Na palecie urzeka wyrazistymi nutami czerwonych owoców, białej brzoskwini, owoców sadu, kwiatu jabłoni i mokrych kamieni. Odznacza się przy tym wyjątkową świeżością i mineralnością, z lekko słonym finiszem.
Egly-Ouriet Grand Cru Brut (70% Pinot Noir i 30% Chardonnay, dosage 2 g/l)
Ten szampan powstał z wyselekcjonowanych winogron z Ambonnay, był częściowo winifikowany w beczkach (20%) i leżakowany przez 54 miesiące, co daje mu imponującą gęstość i długość finiszu. Jest bogaty i pełny, przy zachowaniu wyrazistej kwasowości. Na palecie poczujecie nuty czerwonych owoców, a w nosie dominują żurawina i czerwona pomarańcza. Świetnie oddaje styl producenta.
Egly-Ouriet Grand Cru Extra Brut V.P. (Vieillissement Prolongé) (70% Pinot Noir i 30% Chardonnay, bazowy rocznik 2014, dosage 3g/l)
Jest to to samo wino co Grand Cru, ale z przedłużonym starzeniem na osadzie drożdżowym, wynoszącym w sumie 7 lat. Czerwone owoce harmonijnie łączą się z kredową mineralnością, rozbudowanym ciałem i lekkimi nutami brioszki.
Egly-Ouriet Blanc de Noirs Grand Cru Brut "Les Crayères" Vieilles Vignes: (100% Pinot Noir)
To wino pochodzi z najstarszych winorośli Pinot Noir z 1947 roku oraz winnicy "Crayères" o kredowym podłożu, która jest uważana za jedno z najlepszych lieu-dits dla Pinota. Leżakowało 6 lat na osadzie drożdżowym, ale wyraziste aromaty owocowe nie pozwalają, aby smaki autolizy zdominowały paletę. Wino to wyróżniają czerwone, dojrzałe owoce z pikantnymi i mineralnymi nutami oraz najlepiej zbudowane ciało ze wszystkich czterech win. Zdecydowanie warto postarzeć je jeszcze co najmniej 5 lat, lecz już w zeszłym roku urzekało kremową konsystencją i długim finiszem.
Wina Egly-Ouriet są intensywne i dobrze zbudowane, czyli dokładnie takie jakich można oczekiwać od szampanów opartych głównie na Pinot Noir. Już od poziomu podstawowego wina zachwycają unikalnym profilem, zbalansowaną kwasowością i kredową mineralnością oddającą terroir. Definitywnie są jednymi z najbardziej poszukiwanych i urzekających butelek, jakie można znaleźć w całej Szampanii. Starzeją się z wdziękiem i powinny poleżeć kilka lat przed otwarciem. Ich wyjątkowość została nawet ukoronowana idealną oceną 100 punktów przez słynnego krytyka winiarskiego Roberta Parkera w jego magazynie Wine Advocate za szampana z rocznika 2008.